Οι πιο γνωστοί και προβεβλημένοι στις αμερικανικές ταινίες ομηρικοί ήρωες
είναι φυσικά (και δικαιολογημένα) ο Αχιλλέας ο Οδυσσέας κατά κύριο λόγο αλλά και ο Αίαντας κατά δεύτερο .Ο Αχιλλέας φυσικά
είναι αποτυπωμένος στο μυαλό μας σαν τον χαρακτήρα που είδαμε στην Τροία
,τον ξανθό και μυώδη Μπραντ Πιτ που πολεμούσε σαν μηχανή του πολέμου και όχι σαν ανθρωπος.Και πράγματι από
τις περιγραφές του Ομήρου τέτοιος ήταν.Τώρα για τον πολυμήχανο βασιλιά της Ιθάκης
τι να πρωτοπούμε; Ο ιθύνων νους των Ελλήνων είναι πασίγνωστος κυρίως για τα βάσανα του να επιστρέψει στην πατρίδα
του.
Πιο επιτυχημένη θα έλεγα ερμηνεία στον ρόλο του Οδυσσέα έκανε ο εξαιρετικός ηθοποιός Αρμάντ Ασσάντε
στην ταινία Οδύσσεια του 1997(επίσης πρωταγωνιστεί η Ειρήνη Παπά ως Αντίκλεια).
Ο Αίαντας από την άλλη είναι γνωστός
σε όλους για την απίστευτη δύναμη που διέθετε, όντας πραγματικός γίγαντας αλλά
και για το τραγικό του τέλος . Παρ όλα αυτά δεν θα ήθελα να σταθώ σε αυτούς τους
ήρωες αλλά κατά την προσφιλή μου συνήθεια να ασχοληθώ με κάποιον καθόλου
προβεβλημένο από το Χόλλυγουντ.
Πιο συγκεκριμένα όταν πρωτοδιάβαζα την Ιλιάδα μου έκαναν τρομερή εντύπωση οι περιγραφές του
Ομήρου που αναφέρονταν στον βασιλιά του Άργους
Διομήδη τον γιο του Τυδέα (ένα από τους
7 επί Θήβας). Σύμφωνα με κάποιες μελέτες ο Διομήδης αναπαρίσταται στο έπος ως ο
πιο γενναίος πολεμιστής του Τρωικού πολέμου που ποτέ δεν διαπράττει ύβρη. Συχνά
αναφέρεται από τον Όμηρο ως ο νεότερος βασιλιάς-πολεμιστής μεταξύ των Αχαιών
και από τις περιγραφές του θα μπορούσε να συμπεράνει εύκολα κάποιος ότι ο Διομήδης
ήταν ο δεύτερος καλύτερος Έλληνας πολεμιστής
(αδιαμφισβήτητη η πρωτοκαθεδρία του Αχιλλέα ).Μάλιστα ο Όμηρος φαίνεται να του είχε ιδιαίτερη συμπάθεια
και μάλιστα τον τοποθετούσε ως ένα από τους δυο αγαπημένους και προστατευόμενους
ήρωες της θέας Αθηνάς (μαζί με τον Οδυσσέα) . Η μορφή του Διομήδη
κυριαρχεί από την αρχή της Ιλιάδας και ιδιαίτερα
στις ραψωδίες Ε΄ Θ’ και Κ’ και
συναγωνίζεται σε ανδρεία τον Αχιλλέα και τον Αίαντα, μετά από τους οποίους
θεωρείται “ο ανδρειότερος καν στρατηγικότατος των πάντων”. Ο Όμηρος μάλιστα για να εξάρει την ανδρεία
του, σε κανένα μέρος της Ιλιάδας δεν βάζει τον Αχιλλέα και τον Διομήδη να
πολεμούν μαζί. Όταν διαπρέπει ο ένας στο πεδίο της μάχης, ο άλλος απουσιάζει
είτε γιατί έχει τραυματιστεί, είτε για κάποια άλλη αιτία. Σύμφωνα με τον Όμηρο ο Διομήδης συμμετείχε
στον Τρωικό πόλεμο με μια σημαντική στρατιωτική
δύναμη που ανήρχετο σε ένα στόλο 80
πλοίων ο οποίος ήταν δεύτερος σε αριθμό συγκρινόμενος με τον αντίστοιχο του Αγαμέμνονος
που αποτελείτο από 100 πλοία.. Εκτός των πολεμικών αρετών και της γενναιότητάς
του, ο Διομήδης χαρακτηρίζεται και από τη σοφία των απόψεών του η οποία φαίνεται
να τον διακρίνει σε αρκετές κρίσιμες περιπτώσεις με αποτέλεσμα η γνώμη του να
γίνεται δεκτή και σεβαστή από τους υπόλοιπους Έλληνες βασιλιάδες. Η ραψωδία Ε΄
της Ιλιάδας επικεντρώνεται στην ανδρεία του Διομήδη στο πεδίο της μάχης, ο
οποίος κατά τη διάρκεια της απουσίας του Αχιλλέα, γίνεται ο ισχυρότερος
πολεμιστής του στρατού των Αχαιών και σπέρνει τον όλεθρο στις τάξεις των Τρώων. Ο Διομήδης εμφανιζόμενος στη
μάχη μπαίνει ολομόναχος ανάμεσα στα στίφη των Τρώων πολεμιστών και σκορπίζει νεκρούς αράδα με το δόρυ
του ,συμπεριλαμβανομένων μάλιστα και
μερικών γιων του Πριάμου, προκαλώντας έτσι το τρόμο και σε πολλούς άλλους.Μαλιστα
σε κάποια στιγμή τραυματίζεται από βέλος κάποιου Τρώα τοξότη ονόματι Πάνδαρος αλλά συνεχίζει ακάθεκτος να πολεμά
με την ιδία ορμή. Για να σταματήσουν την ορμητικότητα του επιτίθενται δύο εκ των καλύτερων Τρώων, ο Αινείας (ο μετέπειτα γενάρχης των Ρωμαίων) και
ο Πάνδαρος.Ο Αινείας κρατεί τα χαλινάρια
και ο Πάνδαρος προσπαθεί να τον κτυπήσει με το ακόντιο του. Ο Διομήδης αφού αποφεύγει
το κτύπημα φονεύει τον Πάνδαρο με το
δόρυ του (μάλιστα ο Όμηρος μας λέει ότι τον κτυπά στον μάτι)και ρίχνει έναν
βράχο στον Αινεία ο οποίος τραυματίζεται σοβαρά. Η Αφροδίτη (μητέρα του Αινεία)
τότε, αναμειγνύεται στη μάχη σε μια προσπάθεια να σώσει τη ζωή του γιου της τον
οποίο αρπάζει και προσπαθεί έτσι να τον φυγαδεύσει. Ο Διομήδης επιτίθεται και
τραυματίζει την Αφροδίτη που αφήνει τον Αινεία και κατευθύνεται προς τον Όλυμπο
για να παραπονεθεί στον Δία.
Στην ραψωδία Θ’ ο Διομήδης σώζει τον γερό βασιλιά Νέστορα με το άρμα του
και αργότερα, σε άλλο σημείο της μάχης, ο Διομήδης δεν διστάζει να τα βάλει και
με τον ίδιο τον Έκτορα μέχρι που τον σταματά ο Δίας με ένα αστροπελέκι
και αναγκάζεται να σταματήσει για να μην διαπράξει ύβρη.
Πολύ χαρακτηριστικό(και αγαπημένο μου) είναι επίσης το περιστατικό από την ραψωδία Κ΄ της Ιλιάδας,οπου
ο Όμηρος περιγράφει πως ο Διομήδης κι ο Οδυσσέας κλέβουν σε μια νυχτερινή
παράτολμη επιχείρηση τα άλογα του Ρήσου, βασιλιά της Θράκης και πιστού συμμάχου
της Τροίας, από το Τρωικό στρατόπεδο. Αυτό το γεγονός είναι μια από τις πιο επικές
σκηνές της Ιλιάδας. Αυτό συμβαίνει σε μια από τις πιο κρίσιμες στιγμές για τους
Αχαιούς στην Τροια, μετά την άρνηση του Αχιλλέα να συμβιβαστεί με τον Αγαμέμνονα
και ενώ οι Τρώες έχοντας ξεθαρρέψει έχουν στρατοπεδέψει έξω από τα τείχη τους
και ετοιμάζονται να επιτεθούν και να πετάξουν στην θάλασσα τους ‘Έλληνες. Το ηθικό
των Ελλήνων είναι στο ναδίρ, και επικρατεί
η άποψη να λύσουν την πολιορκία και να φύγουν για τις πατρίδες τους χωρίς να εκπληρώσουν
τον στόχο τους .Ειδικά η νύχτα που
ακολουθεί την άρνηση του Αχιλλέα είναι δραματική για τους Αχαιούς και περιγράφεται
γλαφυρά από τον Όμηρο. Ο Αγαμέμνονας και ο Μενέλαος δεν μπορούν να κοιμηθούν
από την αγωνία τους για το τι μέλλει γενέσθαι και ξυπνούν και τους άλλους
αρχηγούς( Οδυσσέα,Διομήδη,Νέστορα,Ιδομενέα,Αίαντα κτλ) για να κάνουν πολεμικό
συμβούλιο. Ο Αγαμέμνονας ζητεί έναν εθελοντή από τους βασιλιάδες για να
κατασκοπεύσει τους Τρώες. ώστε να μάθουν τις προθέσεις τους . Ο Διομήδης, πρώτος από
όλους προθυμοποιείται να πάει και μάλιστα λέει : «Εμένα η καρδιά μου με σπρώχνει να χωθώ στο στρατόπεδο των εχθρών.Αν κάποιος άλλος έρθει μαζί
μου, θα μπορούσα να το κάνω αυτό με μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση και κουράγιο.Όταν
δύο άνθρωποι είναι μαζί, ο ένας από αυτούς στοχάζεται πρωτύτερα απο τον άλλο τι είναι το συμφερότερο. Ο μοναχός και αν το σκεφτεί το μυαλό του ειναι πιο κοντό και η σκέψη του οχι σίγουρη. " (από την μετάφραση της Ιλιάδας των Κομνηνού -Κακριδή) Τα ατρόμητα και σοφά αυτά λόγια ενέπνευσαν πολλούς ήρωες να προχωρήσουν
μπροστά και να ζητήσουν να πάρουν μέλος στην επιχείρηση.
Ο Αγαμέμνων τότε ζητάει από τον ίδιο τον Διομήδη να επιλέξει σύντροφο για την αποστολή. Ο Διομήδης επιλέγει αμέσως τον Οδυσσέα τον οποίο εκτιμούσε
δεόντως για την γρηγοράδα και την εξυπνάδα του. Την ίδια στιγμή ,στο στρατόπεδο των Τρώων ο
Έκτορας έχει τις ίδιες σκέψεις με τον Αγαμέμνονα
και στέλνει τον Δόλωνα γιο του αγγελιαφόρου Ευμήδη,που ήταν καλός δρομέας στο ελληνικό στρατόπεδο για κατασκοπεία. Ο Δόλωνας
περιγράφεται από τον Όμηρο σαν άσχημος στην όψη, πολύ γρήγορος αλλά καθόλου έξυπνος. Είχε πάντως
πολύ χρυσάφι και χαλκό σπίτι του. Μάλιστα ο Έκτορας του υποσχέθηκε ότι αν εκπλήρωνε
επιτυχημένα την αποστολή του θα του έδινε τα άλογα του Αχιλλέα όταν θα νικούσαν
τους Αχαιούς. Ο Τρώας κατάσκοπος όμως γίνεται αντιληπτός από τον Διομήδη και
τον Οδυσσέα που εν τω μεταξύ έχουν ξεκινήσει και αυτοί για την αποστολή τους
.Οι δυο ήρωες κρύβονται ανάμεσα σε πτώματα, αιφνιδιάζουν και συλλαμβάνουν τον Δόλωνα.Τότε ο Δόλωνας έντρομος τους αποκαλύπτει πολλές χρήσιμες πληροφορίες όπως για
το που είχαν σκοπιές οι Τρώες στο στρατόπεδο τους κτλ. Μαθαίνουν επίσης ότι στην μεριά του στρατοπέδου που βρίσκονταν
οι Θράκες ,σύμμαχοι των Τρώων δεν υπάρχουν σκοποί και όλοι κοιμούνταν βαριά .Τότε
ο Διομήδης αφού έμαθαν όσα χρειάζονταν σκότωσε τον Δόλωνα αφού δεν μπορούσε να
τον πάρει μαζί. Έχοντας μάθει αυτές τις χρήσιμες πληροφορίες οι δυο ήρωες αποφάσισαν
να αναπροσαρμόσουν τα πλάνα τους και να κάνουν μια επίθεση στο στρατόπεδο των Θρακών
. Ο Διομήδης σκοτώνει τον βασιλιά των Θρακών Ρήσο μαζί με 12 από τους άντρες του, ενώ την ίδια ώρα ο Οδυσσέας
αρπάζει τα ονομαστά άλογά του. Τα ζεύει στο άρμα του Ρήσου και φεύγουν με γρήγορο καλπασμό Μ' αυτό το λάφυρο οι δυο Έλληνες πολέμαρχοι επιστρέφουν
στο στρατόπεδο των Ελλήνων, όπου τους γίνεται θριαμβευτική υποδοχή. Η επιτυχία
των δυο πολεμάρχων δίνει θάρρος στους Έλληνες για να συνεχίσουν να μάχονται.
Αντίθετα το πλήγμα για τους Τρώες ήταν μεγάλο.
Προχωρώντας προς το τέλος της Ιλιάδας και συγκεκριμένα κατά τους επικήδειους αγώνες που διοργανώθηκαν
από τον Αχιλλέα προς τιμήν του θανάτου
του Πατρόκλου, ο Διομήδης νικά των Αίαντα και κερδίζει την πρώτη θέση στη σειρά
των φιλικών αγώνων πυγμαχίας.
Ο Διομήδης ήταν επίσης ένας από τους πολεμιστές που μπήκαν πρώτοι στην Τροία
με τον Δούρειο Ίππο.
Το τέλος του δεν είναι σαφές .Το μόνο σίγουρο είναι ότι δεν ταλαιπωρήθηκε
στις θάλασσες σαν τον φίλο του Οδυσσέα.
Μόλις έφτασε στο Άργος όμως ο Διομήδης βρίσκεται προ εκπλήξεως. Η σύζυγος του έχει ξαναπαντρευτεί και στη θέση του βασιλεύει ο νέος άντρας της γυναίκας του. Ο ήρωας διαπιστώνει ότι δεν επιθυμεί πλέον ούτε να τιμωρήσει τη γυναίκα του, ούτε να παραμείνει όμως σε αχαϊκό έδαφος. Έτσι λοιπόν σαλπάρει με τους συντρόφους του στην Ιταλία, όπου ιδρύει δύο νέες πόλεις.
Μόλις έφτασε στο Άργος όμως ο Διομήδης βρίσκεται προ εκπλήξεως. Η σύζυγος του έχει ξαναπαντρευτεί και στη θέση του βασιλεύει ο νέος άντρας της γυναίκας του. Ο ήρωας διαπιστώνει ότι δεν επιθυμεί πλέον ούτε να τιμωρήσει τη γυναίκα του, ούτε να παραμείνει όμως σε αχαϊκό έδαφος. Έτσι λοιπόν σαλπάρει με τους συντρόφους του στην Ιταλία, όπου ιδρύει δύο νέες πόλεις.
Αυτό που άξιζε όμως να αναφερθούμε
είναι η ιστορία της δόξας του και όχι το τέλος του.Ένας ήρωας σχεδόν τέλειος
και που δεν διέπραξε ύβρη σε αντίθεση με
τον Οδυσσέα η τον Αίαντα.
Σε κάθε περίπτωση είναι ένας από τους ήρωες που οποιοσδήποτε διάβασε Όμηρο, δεν μπορεί παρά να θαυμάσει για την ανδρεία και την πολεμικη του ιδιοφυια.
Σε κάθε περίπτωση είναι ένας από τους ήρωες που οποιοσδήποτε διάβασε Όμηρο, δεν μπορεί παρά να θαυμάσει για την ανδρεία και την πολεμικη του ιδιοφυια.
ΑΝΑΦΟΡΕΣ
Ομήρου Ιλιάδα
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου